Ik mag mezelf nu al bijna drie jaar psycholoog noemen. Vijf jaar lang heb ik gestudeerd om ‘de mens’ beter te begrijpen in al zijn facetten. Dat was ingewikkeld en het is er de laatste drie jaar in feite niet makkelijker op geworden. Elke pas afgestudeerde psycholoog heeft wel eens gedacht ‘nu kan ik iemand met een depressie uit het diepe dal laten klimmen’ of ‘nu weet ik wat ik moet zeggen als iemand zegt dat hij zelfmoord wil plegen’. Spoiler: dat kan en weet je dus niet (altijd).

Authenticiteit is een moeilijk woord voor echtheid, maar het is iets dat binnen je hele opleiding tot psycholoog hoog in het vaandel wordt gedragen. Alles begint en eindigt daarmee. Er zijn natuurlijk ook nog een hoop dingen daar tussenin, maar dat zou ons te ver leiden in dit blogbericht. Voor mij betekent authentiek zijn ook meegeven wat ik de laatste jaren al geleerd heb en ik heb ook ontdekt wat psycholoog zijn niet is:

• Geloven of aannemen dat jij de oplossing bent: want dat ben je niet en dat wil je ook niet zijn. Dat zou een gigantische druk op je leggen en dat kan je nooit op lange termijn volhouden. Bovendien is dat ook niet het doel van therapie of psychologische begeleiding. Het doel is net dat de cliënt zelf tot een oplossing komt, als psycholoog begeleid je wel mee het proces. Je wilt je cliënt net onafhankelijk van jou maken.
• Niet aan zelfzorg doen: cliché en het woord zelfzorg komt bij sommigen de oren uit, maar het klopt. Als je niet voor jezelf zorgt, kan je ook niet goed voor andere zorgen. Dat betekent dus: op tijd eens een weekje (of meer) verlof nemen, je mails in het weekend niet bekijken, tijd nemen om te eten tussen sessies door, … en zo zijn er nog wel wat dingen op te sommen. Maar zelfzorg betekent ook tijdig aan zelfreflectie doen. Vraag jezelf geregeld eens af: waarom reageer ik op deze manier? Wat maakt dat ik dit zelf een moeilijk onderwerp vind om op in te gaan tijdens een sessie? Waar loop ik tegenaan? Over welke problematieken heb ik te weinig kennis? Kan ik mezelf bijscholen?
• Zeggen dat je het begrijpt als dat eigenlijk niet zo is: dit heeft alles met authenticiteit te maken. Maar ik ben zelf ook al eens in de val gelopen! Je wil empathie tonen en aangeven dat je meevoelt door te zeggen ‘ik begrijp het’. Maar sommige zaken kan je gewoon niet helemaal begrijpen omdat je niet door dezelfde situatie bent gegaan. Dat is heel menselijk en daar hoef je je dus helemaal niet schuldig over te voelen. Kunst is om dan gewoon ook eerlijk te zeggen dat het voor jou moeilijk te begrijpen is omdat je nog nooit hetzelfde hebt meegemaakt. Daarnaast kan je wel nog steeds empathisch blijven en het gevoel samen verder uitspitten.

Alles is een leerproces en dus ook psycholoog zijn. Toch komt psycholoog zijn vooral neer op mens-zijn en dat klinkt… heel gemakkelijk, toch? Uit de praktijk blijkt iets anders. Hoe cliché ook, maar ik leer ook elke dag bij en dat proces deel ik graag met jullie in een blogpost. Vandaag was deel 1 maar er komt zeker en vast nog een keer deel 2 aan!